طالبان امن لاءِ آمريڪا جا حصيدار ٿي سگهن ٿا، آمريڪا افغانستان ۾ نئين حڪومت سان گڏجي گڏيل مفادن ۽ علائقائي استحڪام کي فروغ ڏئي سگهي ٿو: وزيراعظم

اسلام آباد – 24 – سيپٽمبر (اي پي پي) وزيراعظم عمران خان چيو آهي ته طالبان امن لاءِ آمريڪا جا حصيدار ٿي سگهن ٿا، آمريڪا افغانستان ۾ نئين حڪومت سان گڏجي گ??يل مفادن ۽ علائقائي استحڪام کي فروغ ڏئي سگهي ٿو، افغانستان کي تڪرارن ۽ اڳوڻين حڪومتن جي ناڪامين جي ڪري انساني بحران درپيش آهي، پرامن افغانستان پاڪستان جي مفاد ۾ آهي، جنهن سان واپار ۽ ترقياتي منصوبن جون نيون راهون کلي وينديون، چئن ڏهاڪن جي ??نگ ۽ تڪرار افغانستان جي معيشت، معاشري ۽ سياست تي تباهه آڻيندڙ اثر وڌا آهن، آمريڪا، چين ۽ روس سڀني کي گڏجي ??فغانستان جي نئين سر تعمير ۾ حصو وجهڻو پوندو، پاڪستان افغانستان جي ٻين پاڙيسري ملڪن سان گڏجي نئين افغان حڪومت کي تسليم ڪرڻ جو فيصلو ڪندو، ڀارت آمريڪي اسٽريٽج مفادن جي ??ڪميل لاءِ ڪڏهن به چين جو مقابلو نٿو ڪري سگهي،
ڪالهه مشهور آمريڪي اخبار نيوز ويڪ کي انٽرويو ۾ وزيراعطم چيو ته آمريڪي فوجين جي نڪرڻ کانپوءِ طالبان گذريل 40 سالن ۾ پهريون ڀيرو پوري ملڪ تي ڪنٽرول حاصل ڪيو آهي، جنهن سان پوري افعانستان ۾ سيڪيورٽي قائم ٿيڻ جي ??ميد پيدا ٿي وئي آهي، هن چيو ته افغانستان کي اڳوڻين حڪومتن جي ناڪامي جي ڪري انساني بحران درپيش آهي ان کي ترجيحي بن??ادن تي حل ڪرڻ گهرجي. ان کانسواءِ اسان جا افغانستان ۾ موجود دهشتگرد گروپن خاص طور تي ٽي ٽي پي کي بي اثر ڪرڻ لاءِ ڪابل ۾ عملدارن سان گڏجي ڪم ڪرڻ جي ??رورت آهي، هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته پاڪستان ۽ آمريڪا ٻنهي کي افغانستان ۾ دهشتگردي کي روڪڻ جي ??رورت آهي، ان مقصد لاءِ اسان کي انساني بحران کي منهن ڏيڻ ۽ معاشي بحالي جي ??مايت حاصل ڪندي افغانستان جي ??ستحڪام ۾ مدد لاءِ تعاون ڪرڻو پوندو. هن چيو ته يقينن ڪابل مان فوري آمريڪي فوج جي نڪرڻ سان منفي اثر پيا آهن تنهن هوندي به آمريڪا افغانستان مان رضاڪاراڻا طور تي پنهنجون فوجون واپس گهرايون آهن ان لاءِ مون کي نٿو لڳي ته ان سان آمريڪا جي ??اک متاثر ٿي آهي. جيستائين چين جو سوال آهي جيڪڏهن چين افغانستان کي اق??صا??ي امداد جي ??ڇ ڪئي ته يقينن افغان عوام ان کي قبول ڪندو.

عمران خان چيو ته طالبان سي پيڪ منصوبي ۽ چين سان ويجها لاڳاپا رکڻ جي ??جيان ڪئي آهي تنهن هوندي به افغانستان ۾ انساني امداد فراهم ڪرڻ جي ??فغانستان جي ??حالي ۽ نئين سر تعمير ۾ حصو وجهڻ ۽ دهشتگردي تي قابو پائڻ تي تعاون ڪري افغانستان ۾ اسان اهم ۽ مثبت ڪردار ادا ڪري سگهي ٿو. دوها امن عمل دوران آمريڪا طالبان سان ورڪنگ رليشن شپ قائم ڪئي جڏهن ته فوج جي نڪرڻ واري عمل دوران آمريڪا ۽ طالبان جي وچ ۾ سڌو سنئون تعاون هو، مون کي يقين آهي ته آمريڪا افغانستان ۾ نئين حڪومت سان گڏجي گ??يل مفادن ۽ علائقائي استحڪام کي فروغ ڏئي سگهي ٿو، افغانستان جي نئين حڪومت کي تسليم ڪرڻ بابت هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته طالبان هڪ عبوري حڪومت قائم ڪئي آهي ۽ ان ۾ ڪو به شڪ ناهي ته بعد ۾ مستقل حڪومتي ڍانچي جو اعلان ڪندا. پاڪستان ان ڳالهه جو پابند آهي ته هو افغانستان ۾ اصل (ڊي فيڪٽو) عملدارن سان رابطا رکي ته جيئن هن پاڙيسري ملڪ ۾ معاشي ۽ انساني تباهي ۽ دهشتگردي کي وڌڻ ويجهڻ کان روڪي سگهجي، وزيراعظم چيو ته هڪ ڀيرو ڪابل ۾ حڪومت جو پوري ملڪ تي ڪنٽرول قائم ٿي وڃي ته اها قانوني طور تي تسليم ٿيڻ جي ??هل ٿي وڃي ٿي، پاڪستان افغانستان جي ٻين پاڙيسرين سان گڏجي نئين حڪومت کي تسليم ڪرڻ جي ??والي سان ڪنهن فيصلي تي پهچڻ تي ترجيح ڏيندو، هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته يقينن افغانستان ۾ حقيقت ۾ اهڙا دهشتگرد گروه موجود آهن جن افغانستان جي ??ڪرار مان فائدو کڻندي اتي پناهه ورتي، پاڪستان کي افغانستان مان دهشتگردي خاص طور تي ٽي ٽي پي جي ??طري جي ??اري ۾ تمام گهڻي ڳڻتي آهي، جن افغانستان جي ??رزمين تان ڪجهه دشمن ڳجهين ايجنسين جي ??رپرستي ۽ مدد سان پاڪستان جي ??لاف هزارين حملا ڪيا،

وزيراعظم چيو ته ٽي ٽي پي پاڪستان ۾ ڪم ڪندڙ چيني شهرين تي وڌيڪ حملن جي ??ميدار رهي آهي، شايد انهن کي ايسٽ ترڪمانستان اسلامڪ موومينٽ جو تعاون به حاصل هجي، پاڪستان افغانستان جي ??ملدارن سان گڏجي ٽي ٽي پي ۽ ٻين دهشتگردي کي افغانستان مان ڪاروايون ڪرڻ کان روڪڻ لاءِ گڏجي ڪم ڪندو. هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته پاڪستان افغانستان مان دهشتگردن جي ??طرن تي ضابطو آڻڻ لاءِ هڪ جامع نقطه نظر کي فروغ ڏيڻ چاهي ٿو ان سلسلي ۾ اسان آمريڪا سميت عالمي برادري سان تعاون ڪنداسين. وزيراعظم چيو ته اسان سمجهون ٿا ته ڀارت کي آمريڪي فوجي مدد ۽ نام نهاد ڪواڊ جو مقصد چين جو رستو روڪڻ آهي، ان حڪمت عملي جي ??والي سان پاڪستان جو پنهنجو نقطه نظر آهي، اسان جي نظر ۾ آمريڪا افغانستان ۾ نئين حڪومت سان گڏجي گ??يل مفادن ۽ علائقائي استحۡڪام کي فروغ ڏئي سگهي ٿو، ڀارت آمريڪي اسٽريٽجڪ مفادن جي ??ڪميل لاءِ ڪڏهن به چين جو مقابلو نٿو ڪري سگهي، ڀارت پاران وڏي انگ ۾ هٿيارن جي ??ريداري جو مقصد ڏکڻ ايشيا ۾ پنهنجو راڄ قائم ڪرڻ ۽ خاص طور تي پاڪستان کي ڌمڪائڻ آهي. هن چيو ته ڀارت سڄي فوجي ??لاحيتن مان 70 سيڪڙو چين نه پر پاڪستان خلاف مقرر ڪئي آهي ان جي لاءِ پاڪستان کي ڀارت جي ??ديد ترين هٿيارن ۽ ٽيڪنالاجي ??ي فراهمي جي ??اري ۾ خدشا جائز آهن، ڏکڻ ايشيا ۾ هٿيارن جي ڊوڙ تڪرارن جي ??مڪانن کانسواءِ هندستان ۽ پاڪستان ٻنهي کي سماجي ??ق??صا??ي ترقي ۽ پنهنجي ماڻهن جي ڀلائي ۾ سيڙپڪاري کان هٽائي ڇڏيندي. پاڪ چين اسٽريٽجڪ لاڳاپن جي ??والي سان هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته چين سان پاڪستان جا لاڳاپا 70سال پراڻا آهن جيڪي اق??صا??ي، فني، فوجي ۽ ٻين شعبن تي ٻڌل آهن. ان پوري عرصي ۾ پاڪستان هڪ ئي وقت آمريڪا سان به ويجها لاڳاپا رکيو اچي، حقيقت ۾ اهو پاڪستان ئي هو جنهن پهريون ڀيرو 1971ع ۾ آمريڪا ۽ چين کي ملايو هو. اسان چين سان پنهنجي ??سٽريٽجڪ حصيداري ڪو به سبب نٿا ڏسو جيڪو آمريڪا سان تعاون تي ٻڌل لاڳاپن تي اثر انداز ٿئي. اسان سمجهون ٿا ته آمريڪا ۽ چين جي موجوده دشمني غير ضروري ۽ ٻنهي عالمي طاقتن جي ??لاف آهي، ٻنهي طاقتن جي وچ ۾ تعاون ٻنهي لاءِ لاڀائتو هوندو ۽ انهن بي شمار عالمي مسئلن کي حل ڪرڻ لاءِ ضروري آهي جيڪي اسان کي درپيش آهن، اسان اميد ڪريون ٿا ته بيجنگ ۽ واشنگٽن ٻئي تمام جلد هڪ ئي نتيجي ??ي پهچندا.

شنگهائي تعاون تنظيم جي ??والي سان هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته اسان ايس سي او کي علائقائي تنظيم طور انتهائي اهميت ڏيون ٿا. ايس سي او سمٽ ۾ مون افغانستان جي موجوده صورتحال جي ??اري ۾ پاڪستان جو نقطه نظر پيش ڪيو ۽ افغانستان جي موجوده صورتحال جي ڪري خطي کي درپيش چئلينجن کي منهن ڏيڻ لاءِ امڪاني رستي جي نشاندهي ڪئي. هن چيو ته جيڪڏهن ڀارت پاڪستان سان لاڳاپن ۾ مثبت رويو اختيار ڪري ٿو ته ايس سي او ايشيائي کنڊ جي ??ن وڏي علائقي ۾ استحڪام ۽ خوشحالي کي فروغ ڏيڻ لاءِ هڪ مفيد پليٽ فارم طور تي ڪم ڪري سگهي ٿو، سي پيڪ بابت هڪ سوال جو جواب ڏيندي وزيراعظم عمران خان چيو ته چين پهرين ئي سي پيڪ جي ڇٽي هيٺ تقريبن 25 ارب ڊالر جي ??يڙپڪاري ڪري چڪو آهي، جڏهن ته 20 ارب ڊالر ماليت جا اضافي منصوبا پڄاڻي جي ويجهو آهن ان کانسواءِ وڌيڪ 25 ارب جا منصوبا پائيپ لائين ۾ آهن جيتوڻيڪ ڪورونا جي ڪري ڪيترن ئي منصوبن تي ڪم سست ٿي ويو آهي پر سي پيڪ جا مقصد شيڊول موجب حاصل ڪيا پيا وڃن ۽ مستقبل ۾ انهن تي عملدرآمد تيز ٿي ويندو.

عمران خان چيو ته پاڪستان آمريڪا ۽ جي 7 جي ??هتر بن??ادي تعمير جي قدم جي ??جيان ڪري ٿو تنهن هوندي به ان کي چين جي ”بيلٽ اينڊ روڊ انيشيٽو“ جي مقابلي ۾ نٿا ڏسون، هي هڪ اهڙو قدم آهي جيڪو انفرااسٽرڪچر ۽ ٻين منصوبن جي ??عمير ۾ اهم ڪردار ادا ڪري سگهي ٿو. هي قدم اسرندڙ ملڪن کي پنهنجي ??رقياتي مقصد ۽ پائيدار ترقي جا هدف حاصل ڪرڻ جي قابل بڻائڻ لاءِ اهم آهن، آمريڪا جي ??هشتگردي جي ??لاف جنگ ۾ ڪاميابي ۽ ناڪامي جي ??والي سان هڪ سوال جو جواب ڏيندي وزيراعظم چيو ته 11/9 جي ??ميدار تنظيم القاعده افغانستان ۾ ختم ٿي چڪي آهي. جنهن جو وڏو سبب گذريل 20 سالن ۾ پاڪستان آمريڪا جو دهشتگردي جي ??اتمي لاءِ گ??يل تعاون آهي، تنهن هوندي به دهشتگردي جي بن??ادي سببن، تڪرارن ۽ معاشي ۽ سماجي ناانصافي ختم ڪرڻ تي ڌيان ناهي ڏنو ويو جنهن جي نتيجي ۾ دهشتگرد گروهن جو نظريو ۽ بيانيو آفريڪا سميت دنيا جي ڪيترن ئي علائقن ۾ پکڙيو ۽ نيون دهشتگرد تنظيمون سامهون آيون، انهن کانسواءِ دنيا جي ڪيترن ئي حصن ۾ مسلم مخالف انتهاپسند تحريڪون ۽ دهشتگرد اڀريا آهن. اسان هندستان جي ??نتهاپسند هندو توا نظريي ۾ اهڙي طرح جي ??سلاموفوبيا کي مضبوط ترين عنصر ڏسون ٿا جنهن والاريل ڪشمير جي مسلمانن ۽ 200 ملين هندستاني مسلمان اقليت جي ??لاف رياستي سرپرستي ۾ دهشتگردي شروع ڪئي آهي، دنيا کي دهشتگردي جي نئين شڪل کي منهن ڏيڻ لاءِ هڪ نئين ۽ جامع دهشتگردي جي ??اتمي جي ??المي حڪمت عملي جوڙڻ جي ??رورت آهي،

افغانستان مان آمريڪي فوج جي ??نخلا جي ??ثرن بابت هڪ سوال جي ??واب ۾ وزيراعظم چيو ته چئن ڏهاڪن جي ??نگ ۽ تڪرارن افغانستان جي معيشت ۽ معاشري ۽ سياست تي تباهه ڪن اثر وڌا آهن، طويل جنگ جي ??اتمي سان افغانستان ۽ خطي ۾ امن، استحڪام ۽ ترقي آڻڻ لاءِ اڄ اميد جي ڪرن پيدا ٿي آهي. هن چيو ته افغانستان ۾ 20 سال جي فوجي مداخلت کانپو??ِ عالمي برادري افغانستان جي ماڻهن جي ??والي سان پاڻ کي ذميدارين کان آجو قرار نٿي ڏئي سگهي. ان کي افغانستان سان ڳنڍيل رهڻو پوندو تنهن هوندي به اسان اميد ڪريون ٿا ته افغانستان کي انساني اق??صا??ي مدد، رابطا ۽ بن??ادي ڍانچي جي منصوبن جي وسيلي مستحڪم ڪيو ويندو، جڏهن ته چين، آمريڪا ۽ روس گڏجي ??فغانستان جي نئين سر تعمير ۾ حصو وجهڻو پوندو، وزيراعظم خبردار ڪيو ته جيڪڏهن افغانستان جي ??ندر علائقائي رياستن ۽ عالمي طاقتن جي وچ ۾ دشمني برقرار رهي ته اها افغانستان ۾ تشدد ۽ تڪرارن جي هڪ نئين دور جو آغاز ٿي سگهي ٿي. ان سان پناهگيرن جو نئون سمنڊ پيدا ٿيندا، افغانستان مان دهشتگردي جو خطرو وڌي ويندو ۽ پوري خطي ۾ عدم استحڪام پيدا ٿيندو.